Miras Hukukunun Ana Kavramları

Miras Hukukunun Kavramları

1- TEREKE

Tereke, bir kimsenin ölümü üzerine geride bıraktığı malvarlığı, borçları ve tüm haklarının tamamına verilen isimdir. Diğer bir ifadeyle tereke, bir kişinin vefatından sonra ortaya çıkan ve mirasçılara intikal eden mirasın tamamını ifade eder.

Tereke hem aktifleri hem pasifleri içerir. Yani bir başka deyişle ölen bir kimsenin terekesi hem borçlarını hem de malvarlığı değerlerinin toplamından oluşur .

2- MİRASBIRAKAN

Mirasbırakan, ölümü üzerine malvarlığı (tereke) mirasçılara geçen kişiyi ifade eder. 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisinde müteveffa olarak nitelendirilen kişidir . Daha açık bir ifadeyle:

Mirasbırakan , ölümü sonrasında terekesini mirasçılarına bırakan kimsedir .

3- MİRASÇILAR

Öğretide çeşitli tasnifler bulunmakta olup bunlara değineceğiz . Ancak bilinmelidir ki asıl temel tasnif Kanuni Mirasçı ile Atanmış Mirasçı şeklindedir .

A- Kanuni Mirasçı :

Türk Medeni Kanunu'nun 495-501 Maddeleri arasında sınırlı sayıda sayılmış mirasçılar yasal mirasçılardır . Bu mirasçılar alt soy , ana ve baba , büyük ana ve büyük baba , evlilik dışı hısımlar , sağ kalan eş , evlatlık ve devlettir .

B- Atanmış Mirasçı :

Atanmış mirasçılar , mirasçı sıfatını mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarrufu sonucu kazanmış olan mirasçılara denir .

Mirasbırakanın terekesinin mirasçılara geçişi sırasında bir takım mirasçı kavramları ortaya çıkmaktadır . Buradaki esas amaç mirasbırakanın terekesini yasal mirasçıları ile atanmış mirasçılara geçirilmesini sağlamaktır . Bu bağlamda bir takım kişiler aşağıda açıklanacak sıfatları mirasbırakanın iradesi ile alırlar .

1-Ön Mirasçı :

Ön mirasçı , mirasbırakanın ölümünden sonra mirası önce teslim edilen kişidir. Ancak bu kişi, mirasın nihai sahibi (son mirasçı) değildir. Mirasbırakan , bir ölüme bağlı tasarruf ile mirasın önce bir kişiye verilmesini, onun ölümünden veya belirli bir sürenin dolmasından sonra da başka birine (son mirasçıya) geçmesini öngörebilir.

2- Art Mirasçı :

Art mirasçı (son mirasçı), mirasbırakanın yaptığı ölüme bağlı tasarrufla (örneğin vasiyetnameyle) belirlenen ve ön mirasçının ölümünden sonra ya da belirli bir sürenin dolmasıyla mirası devralacak olan kişidir.

Yani mirasın geçişi ,

Mirasbırakan --> Ön Mirasçı --> Art Mirasçı şeklindedir.

3- Yedek Mirasçı :

Mirasbırakan , atadığı mirasçının kendisinden önce ölmesi veya mirası reddetmesi hâlinde onun yerine geçmek üzere bir veya birden çok kişiyi yedek mirasçı olarak atayabilir.

Miras Hukukunun Kavramları Tablosu

Kavram	Tanım	Ne Zaman Ortaya Çıkar?	Kim Belirler?	Hakları / Rolü
Mirasbırakan	Ölümüyle birlikte malvarlığı başkalarına geçen kişi (mirası bırakan kişi)	Ölümle birlikte	— (hayattayken kendi iradesiyle tasarruf eder)	Mirası bırakandır; mirasçılığı başlatan kişidir.
Mirasçı	Mirasbırakanın malvarlığını devralan kişi	Mirasbırakanın ölümüyle	Kanun veya mirasbırakan tarafından	Mirası kazanır; hak ve borçlarıyla birlikte terekeyi devralır.
Tereke	Mirasbırakanın malvarlığı (haklar + borçlar)	Ölüm anında oluşur	Mirasbırakanın hayatındaki tüm işlemleriyle şekillenir	Mirasın konusu olur; tüm mirasçılara külli olarak geçer.
Ön mirasçı	Mirası geçici olarak ilk alan kişi	Mirasbırakanın tasarrufu ile belirlenir	Mirasbırakan	Mirası belirli süreyle veya şartla kullanır, sonunda art mirasçıya geçer.
Art mirasçı	Ön mirasçıdan sonra mirasın geçeceği kişi (son mirasçı)	Ön mirasçının ölümü veya sürenin bitimiyle	Mirasbırakan	Ön mirasçıdan sonra mirasın sahibi olur.
Yedek mirasçı	Asıl mirasçının mirası kazanamaması durumunda yerine geçen kişi	Asıl mirasçının ölümü, reddi, yoksunluğu vs. durumlarında	Mirasbırakan	Asıl mirasçının yerine geçerek onun payını alır.

Bu makalemizde detaylı olarak miras hukukunun kavramlarını inceledik . Bir sonraki makalemizde görüşmek üzere ..